Als je niet wil liegen over Sinterklaas

29 nov.

Door Adinda Cocquyt — 26/11/2022

Sinterklaas.

Ach.
Hoeveel verwarrende gevoelens heb ik al rond deze figuur gehad?
Als kind was ik er doodsbang van.
Daardoor werd heel het sinterklaasgebeuren de aanzet voor een hardnekkig angstpatroon in mijn later leven.
Als volwassene wou ik geen bal meer met die platte commercie en opgeklopte, ‘gezellige’ traditie te maken hebben.

Tot er kinderen in ons gezin kwamen.

Ik wilde nog steeds niets met heel het sintgebeuren te maken hebben.

Maar ja, hoe gaat dat dan?
Ze horen er over op school, bij familie, vriendjes.
Dat hou je toch niet zomaar tegen?

En wie ben ik om hen daar volledig te willen tegen ‘beschermen’?

Moet ik hen botweg zeggen dat Sinterklaas een puur verzinsel is en een jarenlange (of zelfs eeuwenoude?) traditie binnen het kapitalistisch systeem?
Om nog maar te zwijgen over de rol van de pieten?
Moet ik hen verbieden om ook maar 1 Sinterklaas-liedje te zingen?
Of hen koudweg meedelen dat Sinterklaas bij ons niet komt?

Welke boodschap geef ik dan mee?
Wie ‘bescherm’ ik daarmee?

Hoe wij Sinterklaas anders vieren

Ik ging op zoek naar een andere manier om deze oer-Vlaamse traditie in ons gezin toch een plaats te geven.

Zonder angst voor straf.
Als je niet braaf bent geweest, dan krijg je geen cadeautjes.
Zonder nadruk op enkel het materiële aspect.
Zonder leugens die emotionele schade kunnen toebrengen.
Sinterklaas ziet alles wat jij doet.
Sinterklaas leest jouw brief en beslist dan wat je krijgt.
Sinterklaas komt alleen als je flink bent.
Pas maar op dat de pieten jou niet meepakken.
Zonder aanmoediging tot ongewilde aanrakingen of geforceerde tederheid op de schoot van de goedheilig man.

Zo doen wij het

Zelf geen poeha
In de aanloop naar 6/12 word je er overal mee rond de oren geslagen.
De verleiding en de druk om mee te gaan in het gebeuren is enorm.
We maken geen tralala rond het gegeven.
We beginnen er zelf niet over, maar we gaan wel in gesprek als de kinderen ermee afkomen.
Dat doen we dan vooral door te luisteren, “Mmm” of “Uhu” te antwoorden en te herhalen wat ze zelf zeggen.
“Ahaa, jij hoorde vandaag een kindje vertellen dat Sinterklaas zijn paard eigenlijk niet over de daken kan lopen.”
Dan zwijgen we en wachten af of er nog iets komt. Of we stellen een nieuwsgierigheidsvraag.
“Wat denk jij daarvan?”
“Hoe denk jij dat Sint al die pakjes rondbrengt?”
“Wat heb je al gehoord op school / van vriendjes?”
Wacht nog even met De Grote Onthulling
Als de vraag “Wie is Sinterklaas?” ter sprake komt, dan kan je bv. eerst een vraag terugstellen:
Wie denk jij dat Sinterklaas is? Heb je er al iets over gehoord op school?
Als je kind toch vragen blijft stellen en je de pieren uit je neus blijft halen kan je een van deze antwoorden gebruiken:
Jonge kinderen:
Sinterklaas was een man die heel lang geleden geleefd heeft en nu niet meer.
Hij had een groot hart voor kinderen en gaf cadeautjes en lekkers.
Nu zijn er hulp-sinterklazen die zijn werk verder zetten.

Iets oudere kinderen:
Sinterklaas is een man die heel lang geleden geleefd heeft.
Hij gaf stiekem geld aan zijn buren die door armoede geen eten meer konden kopen.
Hij wilde niet dat zijn buren dat te weten kwamen zodat ze zich niet schuldig moesten voelen of het gevoel kregen dat ze iets moesten terugdoen.
Op 6 december is Sinterklaas gestorven.
Elk jaar op die dag wordt hij herdacht en dan krijgen kinderen pakjes en lekkers, gewoon omdat ze kinderen zijn.
Niet omdat ze braaf of flink zijn.
De sinterklazen die we zien op tv of in de supermarkt of op internet zijn mensen die het werk van de echte Sint willen verder zetten. Het zijn hulp-sinterklazen.
Stel gerust
Als de vraag komt hoe Sinterklaas en/of de pieten binnenkomen bij ons, dan stel ik de kinderen gerust:
Sint en Piet komen hier niet binnen.
Dat is jaren mijn grootste angst geweest: als Sinterklaas binnen kon, dan kan iedereen dat.
Ik heb mij bijgevolg nooit echt helemaal veilig gevoeld in huis.
Zeker niet toen ik kapot ging van de schrik toen ‘een piet’ de voordeur opendeed en snoepen kwam binnen gooien.
- Mogelijke uitleg die je kan geven:
  “Er wordt soms aan ouders gevraagd om mee te helpen.
  Wij krijgen dan bv. de taak om de cadeautjes te kopen en te bewaren voor pakjesavond.
  Die kunnen we dan ‘s nachts klaar zetten.”
- Of een andere uitleg:
  “In sommige buurten rijdt een camionette rond, een beetje zoals een koerierdienst die pakjes komen leveren.
  Jullie cadeautjes worden dus al een beetje op voorhand gebracht, bv. wanneer jullie op school zitten.”
  (Meteen dé verklaring voor wanneer pakjes per ongeluk op voorhand worden ontdekt. > “Ah, de helpers van de Sint zijn al langs geweest.”)
Ja, maar, Adinda, dat is toch ook liegen?
Jazeker.
Maar met deze leugen voed je hun angst niet en breng je je kinderen geen emotionele schade toe.
Later, bij het ontrafelen van Het Geheim kan je hen uiteraard alles haarfijn uitleggen.
Nieuwe traditie
Sinds enkele jaren proberen we een nieuwe traditie uit: de kinderen — en wij ook — leggen de avond voor 6 december bij de schoen mooie, intacte spullen die we niet meer gebruiken: meestal speelgoed, soms eens kledij.
We zeggen hen dat wij die spullen dan bewaren en weggeven aan een organisatie of goed doel.
Samen filosoferen
Soms start ik een vraaggesprek over spullen hebben, krijgen, delen, geven, ruilen.
Wat is dat eigenlijk, iets goed doen voor iemand anders?
Moet je dan iets terugdoen?
Moet je altijd dankbaarheid tonen, ook als je iets niet gevraagd hebt?
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat alle kinderen iets krijgen?
Is het nodig dat iedereen iets krijgt?
etc.
Genieten van het verlangen

Vergeet niet om simpelweg te genieten van die verlangende snoetjes.
Laat je niet lam leggen door het materiële aspect van Sinterklaas.
Het is en blijft wel leuk om uit te kijken naar iets materieels, daar is niets mis mee!

Stress en gedoe

Hoe je het ook draait of keert, het Sinterklaasgebeuren blijft toch altijd voor een vorm van stress zorgen, zeker voor kinderen met een neurodivergent brein.
Voor hen kan het zelfs zo overweldigend zijn dat ze helemaal ontregeld raken in die periode door het teveel aan stress dat ze te verwerken krijgen.

Wat mijn eigen kinderen betreft: ik wil niet dat ze schade ondervinden zoals ik dat ooit heb ervaren.
Hoe kan ik dat doen?

Door vooral mijn eigen trauma te herkennen, te erkennen en een plek te geven.
Ik voel dat ik meer vrede heb met het gegeven.

Cadeautjes kopen we zeker.
Die proberen we tweedehands te scoren.
Soms lukt dat. En soms ook niet.

Ook al kennen onze kinderen de waarheid — Sinterklaas bestaat niet echt— toch zijn ze al weken ijverig prentjes aan het knippen, praten ze vol verlangen over de komst van Sinterklaas en kijken ze reikhalzend uit naar 6 december.

Magie en verwondering zijn sterke waarden.
Ik laat ze graag hun werk doen, zonder zelf nog iets toe te voegen.

💌